Neil Burger - "Iluzjonista" - recenzja

Romantyczna iluzja

Najpierw Prestiż Christophera Nolana, teraz Iluzjonista Neila Burgera, wkrótce Scoop Woody’ego Allena – na ekranach dawno nie było takiego wysypu opowieści o sztuce iluzji. Film Burgera został bardzo luźno oparty na motywach opowiadania Stevena Millhausera. Na tyle luźno, że dwóch spośród głównych postaci, Sophie von Teschen i Leopolda, nie ma w literackim pierwowzorze. Także tematyka jest inna – Millhauser w historii o twórcy coraz bardziej wyrafinowanych iluzji zbliża się do Prestiżu, podczas gdy ekranizacja jest romansem, w którym niezwykłe talenty Eisenheima stają się narzędziem w walce o ukochaną kobietę.

Tu warto skupić się na stronach konfliktu i aktorach, dzięki którym stał się on tak intensywny. W Eisenheima wcielił się znakomity Edward Norton. Jego mimika jest sama w sobie sztuką iluzji – w jednej chwili pełna emocji, w innej całkowicie nieprzenikniona i zagadkowa; zwodzi widza, myli ślady i podsuwa fałszywe odpowiedzi. Warto też wspomnieć, że na potrzeby filmu, Norton nauczył się wielu klasycznych tricków iluzjonistycznych, którymi później miał okazję wprawiać w zdumienie ekipę filmowców.

Chociaż Iluzjonista jest sprawnie nakręcony i dobrze skonstruowany scenariuszowo, brakuje mu wyrafinowania i złożoności, jakie miał w sobie oglądany niedawno na polskich ekranach Prestiż. Dzieło Burgera wpisuje się w nurt kina, które – jak iluzjonista – manipuluje widzem, sugerując określony przebieg wydarzeń, aby później pokazać inną ich interpretację. W tym przypadku widz znajduje się w podobnej sytuacji, co rozszyfrowujący zagadkę Eisenheima inspektor Uhl. Jednak w przeciwieństwie do filmu Nolana, ekranowe złudzenie łatwiej tu przejrzeć; wyłapać moment, gdy reżyser odciąga uwagę widza od prawdziwego wyjaśnienia. Wszelkie późniejsze wątpliwości co do przebiegu wydarzeń są przede wszystkim zasługą wspomnianej gry Nortona.

To również kolejny film, do którego zdjęcia kręcono głównie w Pradze – zabytkowa architektura stolicy Czech świetnie zastąpiła prawdziwy Wiedeń. Na przykład zamek arcyksięcia Ferdynanda, z korytarzami i salami obwieszonymi trofeami (Ferdynand, zapalony myśliwy, zastrzelił ponoć prawie 15 tysięcy zwierząt) posłużył za niepokojący dom myśliwski Leopolda.

Dobrze też służy filmowi muzyka Philipa Glassa, chociaż chwilami odnosi się wrażenie, że jest nieco zbyt monotonna i zapewne w oderwaniu od obrazu mogłaby być nużąca.

Plusy: + intrygująca historia + znakomita gra aktorska (szczególnie E. Nortona) + klimatyczne zdjęcia Minusy: - trick twórców za łatwy do przejrzenia

Tytuł: Iluzjonista (The Illusionist) Reżyseria: Neil Burger Scenariusz: Neil Burger Zdjęcia: Dick Pope Muzyka: Philip Glass Obsada: Edward Norton, Paul Giamatti, Jessica Biel, Rufus Sewell Produkcja: USA / Czechy 2006 Dystrybucja: SPInka