Rafał Dębski – „Czarny Pergamin”

Nietypowy artefakt

Sama fabuła do skomplikowanych nie należy, choć trzeba zarazem przyznać, iż sporo się dzieje. Oś tematyczną stanowi walka o władzę w królestwie noszącym miano Vereena. Dochodzą do głosu wielkie ambicje i namiętności, zadawnione urazy i nienasycona żądza bogactwa. W dodatku z różnych względów poszukiwany jest Czarny Pergamin, na którym zapisano los państwa – należy odczytać go w chwili wygaśnięcia prawomocnej dynastii. Oczywistym staje się więc, że nie powinien dostać się w niepowołane ręce, zaś właściciele owych rąk bardzo chcą go w nie uchwycić... W dodatku Vereena szarpana jest nie tylko przez animozje możnych i wewnętrznych wrogów, ale też przez przeciwnika z zewnątrz, wietrzącego łatwy łup i pragnącego poszerzyć swe włości...

Podczas lektury niniejszej powieści trudno oprzeć się wrażeniu pewnej schematyczności. Kraj, gdzie wierzy się w jedynego Boga, a wiara w innych, starszych, jest zakazana, automatycznie kojarzy się z historią alternatywną lub wariacjami na temat naszej historii w laboratorium innych, autorskich światów. „Oczywistym” przeciwnikiem staje się albo jakiś odpowiednik muzułman, albo ktoś, kto odwołuje się do mocy starych bogów bądź sztuki magicznej. Ci ostatni otoczeni są strachem, darzeni nienawiścią podsycaną przez Kościół, który upatruje w nich narzędzie Szatana. Ewentualnie – takie jest obecne, jak najbardziej rzeczywiste, stanowisko Kościoła – bezczelnych bezbożników sięgających po moc przynależną jedynie Najwyższemu. W „Czarnym Pergaminie” również mamy do czynienia z konfliktem pomiędzy Bezmagią, gdzie nie ma ludzi utalentowanych w tym kierunku, a ponadto czary tak czy owak są zakazane, a krainami magii, w których większość ludzi co nieco potrafi, zaś władzę dzierżą potężni magowie. Na szczęście sprawa okazuje się bardziej skomplikowana, a dychotomia stron i sama (konkretna) przyczyna konfliktu nie taka oczywista, jak mogłoby się wydawać. Wrażenie schematyczności i wtórności wzmagają za to realia. Stanowią one odwzorowanie najbardziej obrazowych elementów charakterystycznych dla Niemiec, Francji oraz Danii w XV wieku. To, jak również wspomniany konflikt, przypomina choćby cykl „Boże Monarchie” Paula Kerneya, a niestety książka Dębskiego została napisana bez rozmachu poszczególnych części owego pięcioksięgu.

Kolejną dość irytującą kwestię (choć może nie dla wszystkich) stanowią wstawki rodem z brazylijskiej albo wenezuelskiej telenoweli. Książkę otwiera monolog Maive do lustra, w jednej z wczesnych scen dwa czarne charaktery wykładają swoje motywacje (czytelnicy zapewne radzi byliby otrzymać to w dawkach), Pillgrim opowiada niemalże historię swego życia, zamiast udzielić prostej odpowiedzi „tak” lub „nie” na pewne pytanie, z biegiem akcji pojawiają się niemal cudownie nawrócone grzesznice...

Natomiast na osłodę warto powiedzieć, że książka Dębskiego posiada też niezaprzeczalną zaletę, która czyni z utworu miły wypełniacz czasu. Jest to pełen werwy styl autora. Opowieść generalnie czyta się dobrze pomimo „telenowelowych wstawek”. Co prawda opisy i dialogi bywają nazbyt patetyczne, ale to całkiem pasuje do potocznych wyobrażeń na temat piętnastego stulecia – czasu brudu, nędzy, krwawych wojen, a jednocześnie blichtru, przepychu oraz dworskiej, wykwintnej etykiety.

Poza tym akcja jest dynamiczna, zaś pomysł autora dotyczący tytułowego artefaktu zasługuje na szczere oklaski.

Plusy: + świetny pomysł co do tytułowego artefaktu + pełen werwy styl + żywa akcja Minusy: - błędy rzeczowe - sceny rodem z telenoweli - pewna schematyczność fabuły

Autor: Rafał Dębski Tytuł: Czarny Pergamin Wydawnictwo: Fabryka Słów, 2006 rok Wydanie: oprawa miękka, 400 str Cena: 27,99 zł Strona WWW: http://www.fabryka.pl/ksiazki.php?id=124#searchkk