Wertując kolejne teksty poświęcone Neverwinter Nights oraz jego kontynuacji, a także czytając najrozmaitsze artykuły odnośnie świata Zapomnianych Krain i innych settingów Dungeons & Dragons, poszukiwałem tematu na kolejny artykuł Tygodnia z Neverwinter Nights 2. Będąc nieco zamyślonym, zapytałem – z początku bez celu - kilka osób z listy Gadu-Gadu o to, jaka była pierwsza gra powiązana ze światem D&D. Usłyszałem odpowiedzi różnorodne – osoby mniej obeznane wspominały o Baldur's Gate, ci bardziej zorientowani z kolei o Eye of the Beholder czy Pool of Radiance. Jednak nikt tak naprawdę nie udzielił prawidłowej odpowiedzi...
Osiem lat po premierze Dungeons & Dragons, w 1981 roku, na rynku pojawiło się Dungeons & Dragons Handheld. Choć tytuł przywołuje skojarzenia z dzisiejszymi konsolami przenośnymi, daleko było mu do tak olbrzymiej funkcjonalności (podobnie, jak komputerom klasy PC). Szybko, jak na tamte czasy, bo już w 1982, do sprzedaży wkroczyło Advanced Dungeons & Dragons – jedna z pierwszych gier na licencji TSR, Inc., przemianowana szybko na Advanced Dungeons & Dragons: Cloudy Mountain, by odróżnić ją od wydanej kilka miesięcy później Advanced Dungeons & Dragons: Treasure of Tarmin. Obie gry przeznaczone były na Intellivision, głównego rywala Atari 2600. Pozwalały one na walkę z kilkunastoma rodzajami przeciwników, z których każdy pojawiał się w trzech wariantach kolorystycznych (w zależności od nich, możliwe było stwierdzenie jak silny jest oponent). Co ciekawe, maksymalnym poziomem doświadczenia był 255, po czym postać była zerowana, nie tracąc przy tym ekwipunku. Niemożliwa była też śmierć głównego bohatera, który po każdorazowym zgonie „ożywał” ponownie.
Nastąpiło kilka lat przerwy w powstawaniu gier AD&D oraz równoczesny rozwój technologii. W 1987 roku Joel Billings, założyciel i dyrektor Strategic Simulations, Inc., firmy zajmującej się produkcją i wydawaniem gier, zakupił od TSR, Inc. licencję na programy oparte o Advanced Dungeons & Dragons. Spółka stworzyła silnik graficzny Gold Box, dzięki któremu rozpoczęła się produkcja pierwszych gier. Już w następnym roku na półkach sklepowych pojawiło się Pool of Radiance, rozpoczynające serię cRPG-ów opartych o świat Gary'ego Gygaksa oraz Dave'a Arnesona. Ciekawostką jest fakt, że w przyszłości, to właśnie firma SSI stworzyła ogromnie popularne Panzer General.
Oddzielny akapit należy poświęcić Neverwinter Nights powstałemu już w... 1991 roku. Ten oczywisty prekursor dla produkcji Bioware sprzed czterech lat, był także podstawą dla przyszłych gier MMORPG, jako pierwszy łącząc w sobie grafikę - stworzoną dzięki wyżej wspomnianemu silnikowi Gold Box - oraz rozgrywkę sieciową. Serwery America Online oraz chęć wydawania sześciu dolarów na godzinę, zrzeszały z początku pięćdziesięciu graczy. Liczba ta „szybko” rosła i „już” w 1995 osiągnęła pułap pięciuset fanów produkcji AOL, Stormfront Studios, SSI oraz TSR. Choć w dwa lata później serwery gry zostały zamknięte, do dziś dnia powstają serwisy pozwalające na zabawę w świecie pierwszego NwN.
Począwszy od 1988 roku i premiery pierwszych gier opartych o AD&D, powstało co najmniej kilka wartych uwagi produkcji. Pierwszą z nich jest Eye of the Beholder, stworzone przez Westwood Studios, a wydane przez Strategic Simulations, Inc. Gra, z początku dostępna pod DOS, wydana została także na Amigę, Sega CD oraz SNES-a i doczekała się dwóch kolejnych części - The Legend of Darkmoon oraz Assault on Myth Drannor. Po premierze Neverwinter Nights (ze stajni Bioware), powstało nawet kilka modułów odświeżających nieco EotB. Wiele innych programów, w tym wciąż te oparte o Gold Box, prezentowało inne światy D&D – nadmienić należy Dragonlance i Heroes of the Lance oraz Dark Sun i Shattered Lands.
Rozwój rodziny systemów Windows, jak również samych komputerów osobistych, pozwolił na pewien przeskok w jakości gier, w tym RPG-ów opartych o Dungeons & Dragons. W pamięci graczy utkwił na dobre rok 1998 . Dotąd nieznana firma Bioware zaczęła publikować szczątkowe informacje odnośnie nowej produkcji, dzięki którym gracze ujrzeli promień szansy dla swojego ulubionego gatunku, pozostającego od kilku lat w zapaści. I stało się. Baldur's Gate, gra wiernie odwzorowująca mechanikę Advanced Dungeons & Dragons, stała się hitem na skalę światową, wyznaczając nowy kierunek dla komputerowych RPG. W naszym kraju program pojawił się dopiero pół roku później, został jednak w pełni zlokalizowany. Głosów udzielili tak znani aktorzy jak Piotr Fronczewski, Jan Kobuszewski, Gabriela Kownacka, Marian Opania czy Wiktor Zborowski, a samo tłumaczenie stało się wzorcem na następne lata. Wrota Baldura doczekały się bardzo szybko rozszerzenia zatytułowanego Opowieści z Wybrzeża Mieczy (Tales of the Sword Coast), które jeszcze bardziej wzmocniło sukces gry.
Kontynuacja Baldur's Gate oraz dodatek do niej, oparte o silnik Infinity Engine dwie części Icewind Dale, genialny Planescape Torment oraz wiele innych produkcji, w tym Neverwinter Nights - bezpośrednia przyczyna naszego tygodnia z NwN 2 – wszystkie one stanowią tak naprawdę nowy rozdział historii elektronicznych gier fabularnych. Dla wielu byłyby początkiem opisu historii RPG, tymczasem stanowią jedynie jej zwieńczenie i dla najmłodszych graczy, w dobie Obliviona, są czymś mocno przestarzałym. A szkoda.
