Reżyserka Królowej Kleopatry: „Co wam przeszkadza w czarnej Kleopatrze?”

Nadchodzący fabularyzowany serial dokumentalny Netflixa wywołał mnóstwo kontrowersji pierwszym zwiastunem. Królowa Kleopatra została skrytykowana przez wiele osób za ukazanie czarnoskórej Kleopatry, która w rzeczywistości była Greczynką. Producentka Jada Pinkett Smith i główna gwiazda serialu, Adele James, broniły się przed zarzutami o przekłamywanie historii i próbę promowania afrocentryzmu, który ma na celu zatarcie dziedzictwa i kultury Egiptu. Do sprawy odniósł się również egipski prawnik, który złożył w sądzie pozew, nazywają Królową Kleopatrę „zbrodnią”, za którą obwinił władze Netflixa i twórców dokumentu.

Reżyserka Królowej Kleopatry broni się przed krytyką serialu

W długim liście wysłanym do Variety reżyserka Tina Gharavi odpowiedziała na wszystkie kontrowersje, które pojawiły się wokół serialu. Twórczyni przedstawiła swoją historię przy pracach nad serialem Netflixa, która zaczęła się ubiegłego lata, po wizycie u wróżki, gdzie usłyszała, że jest w jakiś sposób połączona z historią Kleopatry. Miesiąc później otrzymała propozycję wyreżyserowania dokumentu.

Pamiętam, jak jako dziecko widziałam Elizabeth Taylor grającą Kleopatrę. Byłam zachwycona, ale nawet wtedy czułam, że ten obraz nie jest właściwy. Czy jej skóra naprawdę była taka biała? Czy dzięki tej nowej produkcji mogłabym znaleźć odpowiedzi na temat dziedzictwa Kleopatry i uwolnić ją z uścisku, jaki Hollywood nałożył na jej wizerunek?

Reżyserka tłumaczy, że dziedzictwo Kleopatry było kiedyś przypisywane Grekom, Macedończykom i Persom. Władczyni Egiptu pochodziła z rodu Ptolemeuszy, którzy zawierali małżeństwa z zachodnioazjatycką dynastą Seleucydów, przebywając w Egipcie od 300 lat. Kleopatra była oddalona o osiem pokoleń od przodków Ptolemeuszy.

Sprawia to, że jest raczej mało prawdopodobne, że była biała. Po 300 latach z pewnością możemy śmiało powiedzieć, że Kleopatra była Egipcjanką. Nie była bardziej Greczynką, ani Macedończykiem niż Rita Wilson czy Jennifer Aniston. Obie pochodzą z jednego pokolenia z Grecji.

Gharavi postanowiła więc zerwać z ukazywaniem Kleopatry jako białej kobiety i wprowadzić tę historyczną postać w XXI wiek, aby przedstawić ją w zupełnie nowym świetle. Reżyserka miała jednak świadomość, że będzie to polityczny akt, który nie każdemu się spodoba po obsadzeniu czarnoskórej aktorki w tej roli.

Prowadząc badania, zdałam sobie sprawę, jakim aktem politycznym byłby widok Kleopatry granej przez czarną aktorkę. Dla mnie myśl, że ludzie wcześniej tak bardzo się pomylili – historycznie, od Thedy Bary po Monikę Bellucci, a ostatnio, kiedy Angelina Jolie i Gal Gadot ubiegały się o rolę – to oznaczało, że musimy zrobić to jeszcze lepiej. Trwało poszukiwanie odpowiedniej wykonawczyni, która wprowadziłaby Kleopatrę w XXI wiek.

Dlaczego Kleopatra nie miałaby być czarną siostrą? I dlaczego niektórzy ludzie potrzebują, aby Kleopatra była biała? Wydaje się, że jej bliskość do bieli nadaje jej wartość, a dla niektórych Egipcjan zdaje się to naprawdę ważne.

Po wielu wyczerpujących i niezliczonych przesłuchaniach znaleźliśmy w Adele James, która potrafiła ukazać nie tylko piękno Kleopatry, ale także jej siłę. Historycy mogą potwierdzić, że jest bardziej prawdopodobne, że Kleopatra wyglądała jak Adele niż Elizabeth Taylor.

Tina Gharavi przyznała, że jeszcze podczas prac na planie stała się obiektem krytyki ze strony Egipcjan, którzy oskarżyli ją o blackwashing i zawłaszczanie ich historii. W liście reżyserka wspomina, że „poprosiła Egipcjan, aby zobaczyli siebie jako Afrykanów”, co wywołało wśród nich gniew.

Czy Kleopatra była czarna? Nie wiemy na pewno, ale możemy być pewni, że nie była biała jak Elizabeth Taylor. Musimy rozmawiać ze sobą o naszym koloryzmie i zinternalizowanej białej supremacji, którą zindoktrynowało nas Hollywood.